Voor mijn educatieve project Brief aan de Samenleving (BAS) vraag ik leerlingen van groep 6 tot 8 om brieven te schrijven aan mensen die zij nog nooit gesproken hebben. Om zelf mee te maken hoe dat is, schrijf ik ook brieven in mijn blog. Deze week schreef ik een brief aan Sahar Noor, over diversiteit in musea.

Beste Sahar,

1 maart 2023

Beste Sahar,

Hoe gaat het met je? Zoals je weet ben ik fan van je werk! Ik zie altijd rake columns, projecten of artikelen voorbij komen waarin je heel helder uitlegt wat diversiteit en inclusie nou écht inhoudt en hoe wij het kunnen stimuleren. Daarom lijk je mij de perfecte persoon om deze brief aan te richten.

Vorige week zag ik [ dit artikel ] van Het Parool. In het kort:

De Amsterdamse Uitmarkt wordt dit jaar aangepast... ''Uitgangspunt daarbij is dat de Uitmarkt in zijn huidige vorm onvoldoende nieuwe doelgroepen bereikt, maar grotendeels gericht is op publiek dat al vertrouwd is met het culturele aanbod: wit, hoog opgeleid, doorgaans wat ouder en uit Amsterdam.'' 

Ik vind het prima dat de Uitmarkt wordt aangepast. Graag zelfs. Maar het stukje 'wit, hoog opgeleid, doorgaans wat ouder en uit Amsterdam', triggerde iets in mij. Ik ben namelijk zelf een museumbezoeker. Hou ervan. Kan iedere week naar een ander museum gaan. Omdat ik mij bezighoudt met diversiteit en inclusie, vallen mij steeds vaker dingen op. Iets wat ik steeds tegen mijn vriend zeg als we in een museum zijn is: 'Zie jij wat ik zie?' en zijn antwoord (ook omdat we dit gesprek veel te vaak voeren) is dan: 'Ja, klopt, er zijn alleen maar witte mensen.' Nu zijn mijn vriend en ik allebei wit. Maar als het ons al opvalt, hoe moet dit dan zijn voor mensen van kleur, of met een handicap bijvoorbeeld, die een ruimte binnenkomen waar niemand is die op hen lijkt?

Natuurlijk zou je kunnen zeggen: 'Goh, dat is toeval', of misschien: 'Je gaat naar een museum in een overwegend witte stad.' Maar dat is hier niet van toepassing. En al zou ik wel in een overwegend witte stad wonen, dan zou het nog niet zo moeten zijn.

Waar ik over struikel, is het volgende: De hele culturele wereld valt al een paar jaar over gelijke, diverse en inclusieve projecten. Dat zien we vooral terug in het nieuws en de tentoonstellingen, niet in het publiek. Nog steeds wordt niet de juiste doelgroepen bereikt om ook toeschouwers van diverse kunst divers en inclusief te maken. Een keertje een focusgroep per jaar is niet genoeg en een online enquête doet het hem ook niet.

Ik vraag mij oprecht af: 'hoe kan het zijn dat dit nog niet geregeld is?' En nu verwacht ik niet dat jij me dat antwoord in zijn algemeenheid kan geven, maar ik ben wel nieuwsgierig naar wat voor tips jij hebt voor musea (en andere culturele instellingen). Of voor makers, zoals mijzelf, om bij te kunnen dragen aan het feit dat echt iedere doelgroep van kunst en cultuur kan genieten.

Als er iets is wat ik geleerd heb over projecten maken vóór een doelgroep dan is het: 

1. Overleg met de doelgroep. Het gaat immers over hen? 

2. Dat betekent ook: ga naar waar je doelgroep zich bevindt. Aangezien vooral witte, hoogopgeleide mensen in het museum te vinden zijn, betekent dat: ga de straat op, het wijkcentrum in, de supermarkt, een hangplek of jongerenpunt opzoeken. 

3. Praat met hulpinstanties, wijkcoaches, ouderenzorg of stichtingen in stad of dorp van locatie. Zij kennen de mensen! 

4. Besteed er TIJD aan. Je kunt geen goed beleid opstellen binnen een maand van onderzoek. 

5. Zorg voor kunst van diverse artiesten. Ook 500 jaar of langer geleden waren er al vrouwen die schilderden, homoseksuele kunstenaars, mensen van kleur die hun pijn vastlegden in beeld.

Dit moet te doen zijn, toch?

Met vriendelijke groet,

Mara van der Velden

Cactus Educatie

---

Voor andere lezers: ik weet het, hoor. Ik heb makkelijk praten, achter mijn laptop. Als iemand weet waar ik kan bijdragen aan meer diversiteit en inclusie op de museumvloer en in de collectie, laat het me weten. Ik denk graag mee over een kunstzinnig plan van aanpak. Of als iemand me kan vertellen hoe zij dit onderzoek aanpakken: ik ben razend nieuwsgierig!

Mijn volgende blog komt op 15 maart online. Je kunt hem altijd vinden op deze website, maar je kunt je ook abonneren op LinkedIn.