Voor mijn educatieve project Brief aan de Samenleving (BAS) vraag ik leerlingen van groep 6 tot 8 om brieven te schrijven aan mensen die zij nog nooit gesproken hebben. Om zelf mee te maken hoe dat is, schrijf ik ook brieven in mijn blog. Deze week schreef ik een brief aan Ismail Aghzanay, over een moskee op school.

Beste Ismail,

6 april 2023

Hallo Meneer Aghzanay,

Hoe gaat het met je? Het is een tijd geleden dat we elkaar gezien hebben, op een cultuurbijeenkomst van Amphion. Je gaf toen een inspirerende workshop over hoe je een band opbouwt met leerlingen, door jezelf open te stellen voor hun verhalen en hen ook je eigen verhaal te vertellen. Connectie bestaat immers niet uit rapportcijfers en lesgeven. En als je op de hoogte bent van een persoonlijke situatie, kun je het ook begrijpen als het leren soms iets moeilijker gaat. Vanuit pijn komt groei (ik gebruik deze woorden nog regelmatig). Die bijeenkomst sloot je ook af met persoonlijke verhalen. Hoe jij op school van leraren stelselmatig te horen kreeg dat je het toch niet ver zou schoppen vanwege je afkomst. Als educator vind ik het vreselijk om dit te horen. Je moet er toch niet aan denken dat een kind tussen de 4 en 16 jaar oud al meekrijgt op school dat er toch niets van hem/zij/hen terecht gaat komen? En dat dit gezegd wordt door een machtsfiguur als een leraar, die in onze maatschappij toch een hoge status heeft. Zij zijn immers wijs en slim en horen te weten wat er met je gaat gebeuren na het onderwijs.

Inmiddels weet ik dat het niet zo werkt. Zelf heb ik ook leraren gehad die niet geloofden dat ik iets kon bereiken omdat ik een creatieve dromer was, die liever met haar neus in een sprookjesboek zat of knutselde dan dat ze ging rekenen. Daardoor ben ik op de middelbare school lager ingeschaald. Inmiddels heb ik drie studies achter de rug en ben ik fulltime ZZP'er in de educatie. Ook jij hebt je leraren laten zien: 'Jongens, waar ik vandaan kom en wat mijn religie is, zegt niets over wat ik kan bereiken. Waar ik vandaan kom heeft me juist geholpen om mij te maken wie ik vandaag ben.' En ik vind dat zó tof!

Dan nu de reden waarom ik je eigenlijk een brief schrijf. Vorige week publiceerde NRC het artikel 'Scholen worstelen met gebedsruimtes - bij ons op school wordt niet aan religie gedaan.' Ze kopten met „Bij sommige directeuren heerst de angst voor kleine moskeetjes in scholen.” Daarop volgde: 'Er worden steeds vaker petities gestart voor een gebedsruimte, terwijl sommige scholen het bidden juist helemaal proberen te verbieden. Het leidde tot situaties waarbij er stiekem op de gang of onder trappen werd gebeden, of buiten onder een brug in de winter.'  Mijn eerste reactie was niet eens woede over de ongelijkheid, maar eigenlijk vooral verbazing. Vieren we niet ieder jaar op school minstens 7 Christelijke feestdagen? Carnaval, Goede Vrijdag, Pasen, Hemelvaart, Pinksteren, Sinterklaas en Kerst stammen allemaal uit het Christendom. En doen islamitische kinderen ook niet gewoon gezellig mee met die dagen? Ik heb op verschillende buitenschoolse opvangcentra gewerkt en nog nooit een islamitisch jongetje of meisje tijdens een kerstviering horen zeggen 'Ik doe hier niet aan mee, want dit hoort niet bij mijn geloof.' De ouders overigens ook niet. Je kunt je voorstellen dat ik (laat staan de daadwerkelijke islamitische gemeenschap) het nogal hypocriet vind dat er ineens geen ruimte is voor een andere religie op school. Er zijn nog steeds scholen in Nederland waar regelmatig gebeden wordt. Het zijn er misschien niet zoveel meer, maar ze zijn er wel. Er zijn ook scholen die met Pasen nog een processie vanuit de kerk bijwonen. En dat vinden we allemaal prima (want dat is het ook). Waarschijnlijk omdat het bij 'onze' cultuur hoort.

Dan even praktisch: natuurlijk vergt het maken van een gebedsruimte even tijd. Als je er een extra lokaal erbij moet bouwen of ineens op zoek moet naar een ruimte om leeg te maken kan ik me voorstellen dat het even lastig is. Maar: het lijkt me veel schadelijker dat leerlingen bewust naar een andere plek worden gestuurd om hun gebed te doen en daarmee fysiek worden buitengesloten omdat zij 'anders' zijn, dan dat je met liefde een plek creëert waar zij zichzelf mogen zijn. Dan is nu tijd besteden aan een veilige plek maken veel waardevoller. Zoals we dat ook proberen te doen met een gay straight alliance (GSA) op scholen, het leren over de Ramadan en het ondersteunen van leerlingen met een gedragsstoornis of lichamelijke handicap. Als dat allemaal kan en mag, waarom kan een mini-moskee dan niet? Ik wil graag brainstormen over hoe de overgang op scholen soepel kan gaan. Ik denk dat mensen jou ook prima kunnen inschakelen om uit te leggen wat het belang is van jezelf mogen zijn op scholen. En ook om uit te leggen dat het niet uitmaakt wat je iemand voor de voeten gooit: ze kunnen nog steeds zichzelf worden. Maar dan duurt het misschien wel een stuk langer en wordt het lastiger gemaakt. Terwijl, als je met een open hart (wederom, jouw woorden) lesgeeft, je ze sneller kan helpen groeien. Kun jij eens proberen te antwoorden op de vraag: 'Wat gebeurt er als er een moskee op de basis- en middelbare school wordt ingericht?'

Hartelijke groet,

Mara van der Velden

Cactus Educatie

---

Mijn volgende blog komt op 19 april online. Je kunt hem altijd vinden op deze website, maar je kunt je ook abonneren op LinkedIn.