Voor mijn educatieve project Brief aan de Samenleving (BAS) vraag ik leerlingen van groep 6 tot 8 én jongeren, om brieven te schrijven aan mensen die zij nog nooit gesproken hebben. Om zelf mee te maken hoe dat is, schrijf ik ook brieven in mijn blog, aan mensen die ik niet ken. Deze week richt ik me tot Pieter Omtzigt, die graag wil dat burgers zich extra inzetten.

een stapje extra

25 oktober 2023

Hallo Pieter, of meneer Omtzigt (hoe spreek je een politicus aan?),

Hoe gaat het met u? U zult het ongetwijfeld heel druk hebben met de voorbereidingen voor de Tweede Kamer verkiezingen.

Ik hoop dat je (of u) ook wat tijd krijgt om tussendoor te ontspannen en leuke dingen te doen.

Ik ga toch verder met 'je'. Dat praat wat gelijkwaardiger. De reden dat ik je een brief schrijf, is omdat ik lesgeef in burgerschapseducatie. En daarbij kijk ik niet alleen naar het klassieke 'Hoe kan ik een goede burger zijn, hoe betaal ik mijn rekeningen en hoe steekt de politiek in elkaar' maar ook naar gelijkheid, diversiteit en inclusie. Je snapt dus dat, als ik in een interview met een politicus de zin 'Ik verwacht een stapje extra van burgers' ik daar nieuwsgierig van wordt.

Burgerparticipatie is niet nieuws in Nederland. We hebben burgerfora, waar de politiek gebruik van kan maken als er extra input nodig is van de samenleving. Ook is er het Netwerk Democratie in Actie, waarin wordt gekeken hoe er op lokaal niveau aan de democratie kan worden gewerkt. Nu zeg ik je eerlijk, ik geef dan wel les in burgerschap, maar ik wist pas dat deze initiatieven bestonden toen ik er actief naar op zoek ging om deze brief wat meer inhoudelijk te kunnen maken.

Het stapje extra wat je benoemt in het interview met nu.nl is:

"Ik heb veel respect voor mensen die mantelzorg doen of helpen bij de voedselbank. Dat is gelukkig ook een grote groep in Nederland. Dat maakt onze samenleving zo mooi. De samenleving wordt niet mooier door regels op te stellen en alleen maar te doen wat er van je gevraagd wordt en geen stap extra." De trekkers die de A12 blokkeren noem je geen mooi voorbeeld van actief burgerschap. Laat ik voorop stellen dat ik ook niet zo'n fan was van de trekkeractie, maar dan vraag ik je wel: wat zijn dan de regels van actief burgerschap? Als burgers mogen we dus onze inbreng hebben, onze stem laten horen, maar alleen als het binnen de straat van het 'goede buren' plaatje past?

Ik ben gek op goede buren, hoor, dat moedig ik aan. Mantelzorg, even een boodschap doen voor een buur die dat niet kan, samen een wijktuin aanleggen, misschien een buurtwacht of jongerencentrum die samenwerkt met kinderen en jongeren op de basis- en middelbare school. Maar misschien wel de belangrijkste vraag voor mij is: 'Hoe draagt de politiek bij aan actief burgerschap?' Hoe gaan jullie dit aanmoedigen? Worden er in wijkcentra en jongerencentra gratis bijeenkomsten georganiseerd om mensen te motiveren? Wordt er op scholen extra geld vrijgemaakt voor burgerschapseducatie zodat we meer begrip voor elkaar en voor 'de ander' kweken? Met andere woorden: hoe helpt de politiek ons die actieve burger te zijn? En in plaats van demonstraties af te keuren, kunnen we er misschien voor zorgen dat er eerder compromissen worden gesloten met burgers vanuit de politiek?

Ik heb daar wel ideeën over. Inloopochtenden in wijkcentra of in sociale buurtplekken, het betrekken van bibliotheken en musea, maar ook de straat opgaan om mensen compassie en samenwerking bij te brengen. En ook niet onbelangrijk: hen te leren dat ze er zelf ook veel meer uithalen om dit voor elkaar te doen. Met inzet van cultuureducatie. Want burgers die voor elkaar zorgen is niet alleen een voordeel voor de politiek, zorg en onderwijs, maar kan ook nog gewoon leuk zijn.

Ik hoor graag van je (u), maar heb er ook alle begrip voor als dat antwoord nog op zich laat wachten. Succes met de verkiezingen!

Mara van der Velden

Directeur Cactus Educatie 

--

Ongeveer iedere twee weken verschijnt er een Brief Aan de Samenleving. Je kunt je op LinkedIn abonneren, maar je kunt geschreven blogs ook altijd terugvinden op mijn website!